Вакцина

Вакцина бу юқумли касалликларга қарши иммунитетни яратиш учун мўлжалланган тиббий препарат. Вакцина заифлашган ёки ўлдирилган микроорганизмлардан ёки уларнинг генетик муҳандислик ёки кимёвий воситалар ёрдамида олинган антигеналаридан тайёрланади.

Эмлаш тамойиллари

Эмлаш организмда маълум хотира ҳужайралари пайдо бўлиши орқали мослашувчан иммунитет реакциясини рағбатлантиради. Кейинчалик шу агент билан инфекцияланиш тезкор иммун реакциясини келтириб чиқаради.

Таснифлаш:

➖ Тирик вакциналар. Жонли вакциналар зарарсиз заифлашган микроорганизмларнинг штаммлари асосида тайёрланади. Вакцинанинг штаммлари эмланган инсон танасида кўпаяди ва эмлаш инфекцияси жараёнини келтириб чиқаради. Эмланган инсонларнинг аксариятида эмлаш инфекцияси аниқ клиник белгиларсиз ўтади ва барқарор иммунитетнинг шаклланишига олиб келади. Жонли вакциналар қаторига қуйидагилар киради: қизилча, қизамиқ, полиомиелит, сил касаллиги, тепкига қарши эмлаш вакциналари.

➖ Корпускуляр вакциналар. Корпускуляр вакциналар заифлашган ёки ўлдирилган микробларни (вирионларни) ўз ичига олади.

➖ Кимёвий вакциналар. Кимёвий вакциналар микробиал ҳужайралардан олинган антиген таркибий қисмлардан яратилади. Бунда, микроорганизмнинг иммуноген хусусиятларини аниқлайдиган антигенлар ажратиб олинади.

➖ Рекомбинант вакциналар. Ушбу вакциналарни ишлаб чиқариш учун генетик муҳандислик усуллар қўлланилиб, антиген ишлаб чиқарадиган хамиртуруш ҳужайраларига микроорганизмнинг генетик материали киритилади. Хамиртурушни ўстиргандан сўнг, керакли антиген ажратиб олинади, сўнг тозаланиб вакцина тайёрланади. Бундай вакциналарнинг мисоли - гепатит Б вакцинаси, шунингдек, одам папиллома вирусига қарши вакцина.

Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги Матбуот хизмати